NUTUK
2.bölüm
Milli Kongreler ve Gelişen olaylar:
Refet Bey'le Yazışmalar |
||||||||||||||||||||||
Baylar, Üçüncü Kolordudan, dolayısıyla Refet ve Salâhattin beylerden gene söz açmak gerekiyor. İlişki şudur:
İngilizler, Sivas'a bir tabur gönderecekleri haberini yaydılar. Olabilecek her şeye karşı, Sivas'a gelen çeşitli yollar boyunca askeri önlemler aldırmak gerekti. Bunun için Amasya'da bulunan Beşinci Tümen Komutanlığına 18 Temmuz 1919 günü yazdığım bir buyrukta, o sırada Amasya'da bulunan Refet Beyle ilgili olarak da şu tümceler vardı: "Duruma Refet Bey'in önemle dikkati çekilir. Belki Refet Bey böyle bir durumu göz önünde tutarak şimdilik Amasya'da kalmayı daha uygun bulur."
Beşinci Tümen Komutanının 19 Temmuz 1919'da verdiği yanıtta dikkati çeken şu cümleler vardı: "Salâhattin Bey daha Samsun'dadır. Şimdiye değin kendisiyle görüşemediğim gibi hiçbir gerçek ve önemli yazışma da yapılmadığından, adı geçenin düşünce ve görüşünün ne yolda olduğunu bilemiyorum. Ama Refet Bey, gerektiğinde İngilizlere karşı koyacak kadar atılganlık gösteremeyeceğini sezdirmişti. Refet Bey, 18 Temmuz 1919'da Sivas'a doğru yola çıktı." (belge: 35)
Bunun üzerine Refet Bey'e şu şifre teli çektirdim:
Şifre 19 Temmuz 1919
Kişiye özeldir. Sayı 115 Amasya'da Beşinci Tümen Komutanlığına Sivas'ta Üçüncü Ordu Sağlık Müfettişi Albay İbrahim Talî Beyefendi'ye
Refet Bey'edir: Salahattin Bey'e telimi verdiniz mi? Bu arkadaşımızın kesin görüşlerinin önemle saptanması ve kararsızlık ya da iki yüzlü davranış gibi felaket doğuracak bir duruma hiçbir şekilde göz yumulmaması bir yurt ödevi olduğundan bu konuda "evet" ya da "hayır" diye kendisinden söz alınması ve ona göre bir karar verilmesi çok gereklidir. Sizin bıraktığınız yerden başlamak, kendileri için tek programdır. Şimdiye değin hemen bir hafta olduğu halde hiçbir kesin bilgi alınmaması ve İstanbul'dan alınan bir yazıda, adı geçen için sağlam bir kanı gösterilmemesi ve yola çıkmadan önce Sadık Bey'le gizli bir görüşmesinden ve dostluğundan söz edilmesi ve yakınılması bu telimin yazılmasına yol açmıştır. Bunu ve bunun sonuçlarını özellikle sizin anlamanız ve çözümlemeniz gereklidir. Çünkü, herhangi bir halk topluluğunda söyleyeceği yanlış ve ulusal amaca aykırı bir tek sözün bile yapacağı ters etkiyi ve bunun yaratacağı durumu şimdiden düşünmek yeter. (Mustafa Kemal)
Üçüncü Ordu Kurmay Başkanı
Albay Kazım
KUR’AN:
Ali İmran Suresi: 97-107. ayetler:
|